THÁNH GIOAN VIANNEY
BỔN MẠNG CÁC CHA SỞ

M. Cardo - Dịch giả: Cha Lương

I - Cha Gioan Vianney Về Giúp Xứ Ecully

Những ngày tạ ơn sau khi cha Gioan chịu chức linh mục đã qua, đức giám mục bổ nhiệm cha về làm phụ tá cho cha Balley xứ Ecully. Cha Balley thấy Gioan là học trò mình đã thương yêu và dạy dỗ khó nhọc lâu năm được chịu chức linh mục, mà còn được về xứ Ecully giúp đỡ mình nữa thì cám ơn Chúa và Mẹ vô ngần. Cha Gioan lại càng vui mừng hơn nữa vì ngài thật lòng muốn đền đáp ơn nghĩa cho cha Balley là cha linh hướng, là thầy dạy, là người bảo hộ bênh vực và lo cho mình bấy lâu nay. Giờ đây cha Gioan còn được cha Balley hướng dẫn chỉ bảo cho biết cách làm việc, cùng tập nhân đức cho xứng với chức linh mục.

Giáo dân xứ Ecully cũng mừng lắm, vì họ biết cha Gioan nổi tiếng nhân đức ngay từ khi còn là học sinh trường Latinh, cho nên ngày nay khi làm linh mục, chắc chắn ngài phải nhân đức hơn bội phần. Riêng cha Gioan được về giúp xứ Ecully và làm phó cho cha Balley thì rất vui mừng nhưng vẫn phải chịu một điều xấu hổ và đau lòng. Đó là khi đức giám mục bổ nhiệm linh mục nào đi coi xứ thì cũng ban cho khả năng giải tội và thi hành các bí tích cho giáo dân trong xứ ấy. Nhưng cha Gioan, khi về giúp xứ Ecully thì chưa được cho phép để giải tội.

Đức giám mục bắt cha phải học lại thần học với cha Balley một thời gian nữa mới được giải tội. Cha Gioan lấy điều này làm tủi thân xấu hổ lắm nhưng vì khiêm nhường nên cha vâng lời đức giám mục, là người đại diện cho Chúa, và chịu khó học đi học lại sách luân lý thần học hai ba lượt. Sau đó cha Balley trình với đức giám mục, ngài mới ban năng quyền giải tội cho cha Gioan.

Khi vừa được đức giám mục ban cho quyền ấy, giáo dân đua nhau đến xưng tội với cha. Cha Gioan hiền lành hay thương xót, lại có ơn đặc biệt khuyên bảo được kẻ có tội; ai nghe lời cha khuyên bảo đều ăn năn ghét tội và yêu mến Thiên Chúa, do đó người nào đã đến xưng tội với cha một lần thì cứ muốn xưng mãi với cha, không muốn xưng tội với cha khác.

Trong hai năm, cha Gioan làm phó xứ cho cha Balley, ngài cố gắng thăng tiến trên đường nhân đức và chu toàn các bổn phận của mình một cách kỹ càng chu đáo. Cha chính, cha phó hòa thuận yêu thương nhau, ở với nhau một nhà, ăm một mâm, đọc kinh Nhật Tụng với nhau, siêng năng chầu Mình Thánh như nhau.

Cha Gioan yêu mến cha Balley như con yêu cha, học trò yêu thầy. Quả thật, cha Balley là một vị thánh, là gưỡng mẫu của mọi nhân đức, cha làm lễ nghiêm trang sốt sắng như một thiên thần. Chỉ cần thấy cha quì nghiêm trang, nhìn say đắm vào nhà tạm lâu giờ, ai ai cũng sinh lòng yêu mến Chúa. Cha hiền lành, khiêm nhường, chăm chỉ thi hành bổn phận của mình mà không hề tiếc công, tiếc sức. Khi có tiền, cha bố thí cho người nghèo; cha chỉ ăn ngày có một bữa mà lại ăn kham khổ, chẳng mấy khi cha ăn thịt cá nên thân xác còm cõi, mặt mày hốc hác.

Khi cha Gioan đã già, ngài kể chuyện cha Balley hãm mình như sau:
- Thỉnh thoảng nhà bếp dọn thịt cho chúng tôi ăn nhưng cha Balley không ăn miếng nào. Tôi thấy ngài không ăn thì cũng chẳng dám ăn. Nhà bếp bưng đi bưng lại, bưng ra bưng vào cũng một đĩa thịt ba bốn ngày không thấy chúng tôi ăn thì không dọn thịt nữa. Những đồ ăn khác cũng vậy, ngài chỉ ăn qua quít một hai củ khoai, một chút canh. Ôi! Tiếc thay tôi không được ở với ngài lâu năm, vì ngài chết sớm. Nếu tôi được ở với ngài lâu thì tôi đã nên khôn ngoan và bắt chước được nhân đức của ngài một ít rồi.

Cha Gioan nói rất thật không thêm bớt. Vì cha đã cố gắng bắt chước cha Balley trong mọi sự, mà học trò cũng không kém thầy. Cha Gioan cố gắng đi đàng nhân đức, ăn chay hãm mình, phạt xác, tính tình hiền lành, khiêm nhượng hòa nhã, thương yêu mọi người nhất là người nghèo hèn hạ. Khi có đồng nào cha bố thí hết cho người nghèo. Ngài chỉ có một cái áo chùng thâm và mặc mãi cho đến khi cũ rách quá không mặc được nữa thì ngài mới chịu sắm áo khác.

Có một lần cha Balley thấy ngài mặc áo đã bạc màu thì bảo cha Gioan phải sắm áo khác sạch sẽ, xứng đáng với danh phận linh mục thì ngài vâng lời ngay và đưa tiền cho thợ may áo mới. Sau đó hai ngày, có một người mà gia đình trước kia sang trọng giàu có lắm, nay phải sa cơ thất thế, tán gia bại sản, đến xin ngài giúp đỡ. Cha đến nhà thợ may lấy lại tiền đã giao hôm trước-cũng may mà người thợ chưa tiêu--để giúp cho người đang gặp khó khăn ấy. Cha chu toàn bổn phận của mình cách sốt sắng mau mắn; người ta muốn xưng tội lúc nào, cha giải tội lúc ấy. Bất kể giờ nào có người đến đón ngài đi xức dầu kẻ liệt, dù ban ngày hay ban đêm, dù mưa gió, nắng nôi hay giá rét, cha đi ngay mà không hề chần chừ. Nghe cha khuyên bảo kẻ liệt về phúc thiên đàng, ai nấy đều cảm động muốn chết ngay, muốn từ bỏ mọi sự thế gian này để được lên thiên đàng.

Cha Balley Qua Đời

Cha Balley chưa già lắm, mới có sáu mươi chín tuổi nhưng bề ngoài thật lọm khọm, vì khi bé cha phải vất vả lao nhọc. Khi cha thụ phong linh mục năm hai mươi lăm tuổi, đi giúp xứ được mấy năm thì gặp cuộc cách mạng. Quân cách mạng bắt đạo dữ lắm, nhưng cha thương con chiên không nỡ bỏ họ mồ côi nên trong thời gian bắt đạo quyết liệt, cha vẫn ở lại giữa xóm đạo để an ủi những giáo dân của mình lúc khốn khó và ban bí tích cho người bị bệnh nặng, hấp hối. Vì vậy cha phải trốn chui trốn nhủi, nay ẩn chỗ này, mai nấp chỗ khác, thật khổ sở và suýt bị bắt trong mấy năm liền.

Sau khi vừa hết cơn cấm đạo, cha được đức giám mục bổ nhiệm làm chánh xứ Ecully. Cha không những coi sóc xứ ấy mà còn phải giải tội và thi hành các bí tích cho giáo dân các xứ lân cận, là những nơi không có linh mục trong chín mười năm liền, do đó cha phải vất vả khó nhọc biết chừng nào. Nhưng cũng vì cha quá sốt sắng trong việc ăn chay hãm mình để đền tội nên ngài chóng tàn hơi kiệt sức.

Cha bị ung thư ở chân, phải nằm liệt giường đúng hai tháng. Căn bệnh ngày càng tăng chứ không thuyên giảm. Hai ngày trước khi qua đời cha yêu cầu cha Gioan xức dầu cho mình. Có bốn năm linh mục thân thiết khi biết tin ngài hấp hối, đã đi một hai ngày đường để được gặp ngài lần sau hết.

Giáo dân xứ Ecully và hai ba xứ lân cận nghe biết nhân đức thánh thiện của ngài cũng tuôn đến thăm viếng ngài lúc hấp hối. Đến lúc cha Gioan thi hành các bí tích cho cha Balley là cha yêu dấu, là thầy dạy, một cách rất cảm động khiến mọi người có mặt đều bật khóc nức nở.

Trước khi chịu lễ như của ăn đàng, cha Balley xin đỡ ngồi dậy trên giường mà nói:
- Trong thời gian tôi coi sóc xứ này, tôi có làm gương xấu, làm mất lòng ai điều gì, tôi xin anh chị em tha thứ tất cả cho tôi và xin anh chị em cầu nguyện cho tôi.

Lúc đó, cha Gioan đại diện cho tất cả mọi người thưa lại:
- Thưa cha, cha sống với chúng con, cha chẳng làm mất lòng ai, cũng không làm gương xấu cho ai, nhưng tất cả chúng con nhiều khi đã không vâng lời cha, đã làm cha buồn lòng điều gì, chúng con xin cha vì Chúa hãy tha thứ mọi lỗi lầm cho chúng con.

Ngày hôm sau khi cha Gioan làm lễ xong, cha đến thăm viếng và an ủi cha Balley. Lúc đó, cha Balley còn tỉnh nhưng đã yếu lắm rồi. Ngài trao cho cha Gioan những vật dụng để hành xác như roi đánh tội, dây sắt, áo nhặm rồi nói:
- Cha hãy giấu hay đốt những đồ này đi, kẻo người ta xem thấy và nghĩ rằng tôi đã đền được tội ở đời này rồi nên họ không cầu nguyện cho tôi nữa, khiến tôi phải giam trong lửa luyện ngục cho tới tận thế. Còn cha, cha hãy cố gắng đi đàng nhân đức, chu toàn bổn phận của mình cho sốt sắng và trung thành làm tôi Chúa cho đến trọn đời, để ngày sau chúng ta gặp nhau trên thiên đàng.

Cha Balley chỉ nói được thế thì mệt lắm nên ngài ban phép lành cho cha Gioan. Sau đó ngài nằm xuống và mê man, khoảng một tiếng sau thì ngài an nghỉ trong Chúa.

Người ta hay nói “Phụ tử tình thâm”, khi cha Gioan nhớ lại tình thương của cha Balley dành cho mình bấy lâu nay, cũng như chịu nhiều khó nhọc vất vả vì mình mà nay ngài không còn nữa, nên cha khóc nức nở như con cái mất cha mẹ. Cha Gioan luôn nhớ đến cha Balley nên khi có dịp là cha thường nhắc đến những nhân đức của cha Balley.

Cha Balley qua đời ngày 16 tháng 12 năm 1817 hưởng thọ được 69 tuổi, làm chánh xứ Ecully được mười lăm năm. Ngày hôm sau, 17 tháng 12, cha Matthias hiện là giám đốc đại chủng viện và cha Gioan, cả hai đều là học trò cha Balley, làm lễ an táng cho thầy mình cách trọng thể. Giáo dân xứ Ecully và các xứ lân cận đến dự lễ và tiễn đưa cha Balley đến nơi an nghỉ cuối cùng đông vô kể.

Cha Balley qua đời được mấy ngày thì cha chánh xứ Ars cũng được Chúa gọi về. Cha chính địa phận cho gọi cha Gioan lên gặp, và khi giao bài sai làm chánh xứ Ars cho cha Gioan, ngài nói:
- Xứ Ars là một xứ khô đạo từ xưa đến nay. Cha hãy làm cho giáo xứ ấy sốt sắng và yêu mến Thiên Chúa.

Cha Gioan vâng lời mau mắn đi nhận xứ Ars, và nhờ ơn Chúa, cha đã làm cho giáo xứ khô khan nguội lạnh này trở thành nổi tiếng khắp thế giới về lòng đạo đức sốt sắng như chúng ta sẽ thấy trong phần sau.

Xem Tiếp