THÁNH GIOAN VIANNEY
BỔN MẠNG CÁC CHA SỞ

M. Cardo - Dịch giả: Cha Lương

I - Gioan Vianney Học Latinh

Khi cha Balley về nhận giáo xứ Ecully thì xứ Dardilly cách đấy khoảng một giờ đi bộ, vì không có linh mục nên giáo dân đua nhau đi lễ, xưng tội ở xứ Ecully. Gia đình ông Mátthêu siêng năng đi lễ và xưng tội ở xứ Ecully, nhất là Gioan, cậu siêng đi lễ và chầu Mình Thánh, không phải chỉ Chủ Nhật và các ngày lễ trọng mà cả ngày thường nữa. Gioan quen quỳ ở hàng ghế đầu, gần bàn thờ, khi dự lễ cậu nghiêm trang sốt sắng nên cha xứ để ý và đem lòng yêu mến.

Ngày Gioan còn bé, thỉnh thoảng cậu mới nghĩ đến việc làm linh mục nhưng từ khi tôn giáo được mở rộng, cậu thường dự lễ nên thấy linh mục là người dâng lễ, truyền phép Mình Thánh và chịu lễ hàng ngày là người có phúc hơn cả. Cậu không dám nói ra nhưng lòng ước ao cũng được phúc trọng ấy. Trong lúc xưng tội, cậu ngỏ ý với cha giải tội, cậu muốn làm linh mục để phục vụ Giáo Hội. Cha Balley nghe biết thì mừng lắm, cha bảo cậu về xin cha mẹ lo liệu cho cậu vào trường học tiếng Latinh. Bấy giờ cha Balley chưa mở trường Latinh.

Gioan trình bày mọi sự với cha mẹ như lời cha giải tội dạy. Mẹ cậu vui mừng muốn lo liệu cho Gioan vào trường Latinh ngay vì bà đã dâng con cho Chúa ngay từ khi con còn ở trong bụng. Nhưng ông bố bảo Gioan:
- Việc con xin, cha chưa lo được vì cha có hai việc rất cần, phí tổn mất hai ba ngàn quan, nên thong thả cha sẽ lo liệu việc đó cho con.

Gioan nghe cha nói như vậy thì hoãn việc học Latinh lại. Cậu không buồn mà cũng chẳng phàn nàn vì cậu tin chắc: Nếu Chúa đã định cho mình làm linh mục thì sớm muộn gì Người cũng sẽ lo liệu.

Hai năm sau cha Balley mở trường Latinh dành cho những người muốn dâng mình cho Chúa. Mẹ của Gioan biết điều ấy thì xin chồng cho Gioan đi học. Ông Mátthêu thấy không phải mất tiền nuôi và trả tiền học phí nên chấp nhận cho Gioan đi học.

Cha Balley thấy Gioan Vianney lớn tuổi, lúc ấy đã mười chín, phần thì dốt, chỉ mới biết đọc nên lúc đầu hơi ngần ngại, nhưng ngài biết Gioan là người có lòng đạo đức, sốt sắng hơn những người khác nên bằng lòng nhận và nói với Gioan:
- Cha thương con cách riêng nên cha nhận. Hy vọng sẽ giúp con đạt được ước nguyện làm vinh danh Chúa và cứu các linh hồn.

Gioan được nhận và nghe những lời yêu thương ấy thì tạ ơn và suốt đời kính mến ngài như cha ruột. Gioan đến trọ tại nhà bà dì tên là Margarita, ở làng Ecully để đi học Latinh.

Thời Đi Học

Về cách ăn nết ở, về cách làm việc trong nhà, ngoài đồng, Gioan khôn khéo cẩn thận không thua kém ai nhưng còn về việc học Latinh thì cậu tối dạ, kém trí hơn những người khác, do đó trong những năm học ở trường Latinh, Gioan chịu bao khổ sở cay đắng và xấu hổ nhục nhã lắm. Mọi sự đều do Chúa an bài vì Chúa thường hay dùng người khiêm nhường hèn hạ trước mặt thế gian để làm những việc lớn lao vĩ đại để tỏ cho thế gian thấy quyền phép của Người. Người chọn Gioan để làm sáng danh Người trước mặt thiên hạ, làm nhiều phép lạ và cứu muôn linh hồn nên Người phải gột rửa hết tính kiêu ngạo trong lòng Gioan. Người phải hạ cậu xuống để biết mình thấp hèn, biết sống khiêm nhường, đặt mình ở dưới hết mọi người, không tin mình có nhân đức, có tài năng gì, để sau này khi làm phép lạ và bao điều tốt lành, Gioan tin là bởi quyền phép Chúa chứ không phải bởi sức riêng của mình.

Ở Châu Âu, mười chín tuổi thì đã học xong trường Latinh rồi, mà Gioan chỉ mới bắt đầu học tiếng ấy. Đã lớn mà lại tối dạ, trí hiểu đã kém mà trí nhớ còn kém hơn, nghe cắt nghĩa năm lần bảy lượt vẫn chưa hiểu. Điều này học thuộc thì quên điều trước.

Cha Balley thấy Gioan chậm hiểu thì yên ủi, khuyến khích, không hề la mắng. Gioan Vianney thấy mình học hoài chẳng được thì buồn lắm nhưng cậu không ngã lòng thất vọng, luôn trông cậy vào Chúa và cầu xin Chúa soi lòng mở trí cho mình. Cậu tin rằng Chúa sẽ ban ơn cho kẻ Người đã kêu gọi, nên không những cậu kêu xin luôn mãi mà còn làm nhiều việc lành khác như: bố thí cho người nghèo, hãm mình ăn chay, ăn cơm muối, không dùng thịt cá. Cậu cũng hạ mình ở khiêm nhường với mọi người, đến giúp việc nhà xứ như cuốc vườn, bổ củi, gánh nước, rửa bát, quét nhà như đứa làm thuê.

Lúc đó, đức giám mục địa phận là cậu của vua Napoleon đến kinh lược xứ Ecully và ban phép thêm sức cho các trẻ trong xứ và các xứ lân cận. Giáo hữu trong miền từ lâu không được thấy đức giám mục thì ước ao được gặp và họ tổ chức đón rước thật long trọng. Dịp ấy Gioan cũng được chịu phép thêm sức và có thêm tên thánh là Gioan Baotixita. Tự lúc đó cậu xưng mình là Gioan Maria Baotixita.

Nhân dịp chịu phép thêm sức, cậu sốt sắng cầu xin Chúa Thánh Thần là Thần Khí của Thiên Chúa soi lòng mở trí để cậu học, hiểu được như chúng bạn. Dù cậu đã cầu xin lâu ngày và sốt sắng hết sức, trí khôn của cậu vẫn chậm chạp và tối tăm như trước không khá hơn tí nào, do đó cậu hoài nghi không biết Chúa có gọi mình hay không? Mình có ơn thiên triệu không? Bởi cậu hồ nghi về ơn thiên triệu nên xin cha Balley về quê thăm cha mẹ, nhưng cha không cho cậu về. Ngài dùng lời nhẹ nhàng mà khuyên bảo:

- Gioan Vianney ơi! Sao con ngã lòng? Sao con muốn về nhà? Con mà về lúc này thì cha mẹ sẽ giữ con ở nhà, không cho đi học nữa, mà con không làm linh mục, không đem nhiều linh hồn về cho Chúa thì thiệt hại cho con lắm.

Gioan nghe lời ấy thì hối hận tự trách mình đã ngã lòng và cậu vâng lời cha Balley ở lại, dốc lòng kêu xin, trông cậy Chúa, Mẹ vững vàng hơn. Cậu muốn đi viếng mộ Thánh Phanxicô Regis, thánh nhân là người khi xưa đã giảng đạo trong miền ấy, để xin thánh nhân cầu bầu cho mình có đủ trí khôn học những điều cần, để ngày sau được noi gương thánh nhân cứu vớt nhiều linh hồn cho Chúa. Khi đã được phép của cha Balley đi viếng mộ Thánh Phanxicô Regis, cậu đi chân không, vừa đi vừa ăn xin thực phẩm nuôi thân như những người nhân đức thường quen làm khi đi viếng mộ các thánh.

Trong những ngày đi đường, cậu phải chịu nhiều khổ cực và xấu hổ nhục nhã, phần thì chân sưng đau đớn, phần thì đói khát. Vì khi xin ăn, người ta thấy cậu vóc dáng khỏe mạnh không phải dáng điệu người nghèo thì họ cho là phường trộm cắp hay người thua bạc nên mắng chửi rồi đuổi đi, không cho thức ăn gì mà lại chẳng cho ở trọ.

Chúa Giêsu hay nhậm lời những người có lòng tin. Như khi xưa Chúa phán cùng viên sĩ quan: “Ông tin thế nào thì được như vậy”.

Chúa Giêsu cũng nhận lời Gioan cầu xin và lời Thánh Phanxicô Regis cầu bầu mà soi lòng mở trí cho cậu. Vì từ khi cậu đi viếng mộ thánh về thì trí khôn sáng suốt hơn trước nhiều khiến cha Balley cũng lấy làm lạ. Gioan không quên ơn Thánh Phanxicô Regis đã cầu bầu cho mình bao giờ. Cậu sắm ảnh tượng vị thánh để trong phòng và trông cậy cầu xin Thánh Phanxicô Regis.

Năm mươi năm sau, khi cha Gioan Vianney đã già, có lần ngài làm phúc cho một người ăn mày rồi bảo:
- Việc làm phúc bố thí thì dễ hơn là đi ăn mày. Khi còn trẻ, tôi chỉ đi ăn mày có một lần thôi, nhưng bất hạnh lắm, vì người ta cho tôi là thằng trộm cướp hay là đứa thua bạc nên mắng nhiếc đuổi đi, chứ chẳng cho gì cả.

Xem Tiếp