Một Hiện Tượng Nhiều Tranh Luận:
Nghỉ Yên trong Thần Khí

Hồng Y Léon-Joseph Suenens - Dịch giả: Pt. Giuse Trần Văn Nhật

PHẦN BỐN: MỤC VỤ

11 - ĐÓ LÀ MỘT HIỆN TƯỢNG TỰ NHIÊN HAY MỘT DẤU HIỆU SỰ HOẠT ĐỘNG CỦA CHÚA THÁNH THẦN?

I. Hiện Tượng Này Thì Tự Nhiên Hay Không?

Theo đuổi sự nghiên cứu về hiện tượng như thế, chúng ta vẫn phải tự hỏi một câu sau cùng mà nó vượt trên những nguy hiểm không có nghĩa là giả thuyết mà tôi đã vạch ra: chúng ta đang đối phó với một hiện tượng tự nhiên, hay với một sự can thiệp đặc biệt của Thần Khí mà nó vượt quá các động lực tự nhiên?

Như thế chúng ta đang chạm đến những tương quan thường tinh tế giữa tự nhiên và ơn sủng: đến đâu thì tự nhiên chấm dứt và ơn sủng bắt đầu?

Một đàng, hành động của ơn sủng, hoạt động trực tiếp trên con người, là một ý niệm tinh tế để định nghĩa, vì nó mật thiết đi theo các tình huống của các yếu tố con người; nó không đi bên cạnh như một đường song song.

Đàng khác, chữ ‘tự nhiên’ thì cũng đủ phức tạp: Từ Điển Triết Học của Lalande cung cấp mười tám định nghĩa khác nhau của nó. Hơn nữa, bất cứ định nghĩa nào mà chúng ta thông qua thì cần phải tĩnh. Nó không thể phân ranh giới khu vực của các động lực tự nhiên chưa được biết: một số thì chưa được biết bởi tâm trí loài người, và nó chỉ có thể với sự giúp đỡ của những khám phá khoa học tương lai mà chúng ta sẽ có thể thấu triệt chúng. Danh sách những khám phá khoa học mà nó từ từ mở rộng khả năng con người thì không cùng.

Hãy nhớ những lời của T. Augustine: ‘Những bí ẩn của Đấng Vô Hình thì không trái ngược thiên nhiên; chúng chỉ trái ngược với những gì chúng ta biết về thiên nhiên.’

Đối với vai trò của Chúa Thánh Thần, sự tương quan thiên nhiên-ơn sủng từng được diễn tả với độ chính xác hiếm có bởi Cha Adrien Demoustier, SJ, trong bài người viết mang tựa đề The Holy Spirit’s Intervention, mà nó đối phó với các Phong Trào Đoàn Sủng:

Thần Khí thánh hóa và Thần Khí sáng tạo là một và như nhau. Hậu quả là, hành động thánh hóa của Chúa Thánh Thần không chỉ tôn trọng và sử dụng các yếu tố của sự hiện hữu loài người, nhưng còn gia tăng giá trị của chúng và củng cố chúng. Do đó Chúa Thánh Thần thánh hóa và biểu lộ công việc thánh hóa của Người bằng hành động trên các khía cạnh của đời sống chúng ta mà ở một mức độ khác, và rất đúng, chúng được phân tích bởi tâm lý học, xã hội học, và vân vân. Và hành động này của Chúa Thánh Thần, khác xa với việc vô hiệu hóa những phân tích này hoặc biện giải chúng cách thừa thãi, ngược lại, đòi hỏi chúng ta hãy sử dụng chúng cách nghiêm trọng và trung thực.

Bởi thánh hóa con người, Thần Khí tôn trọng và làm nổi bật sự tự trị của cảm nghiệm con người.  Tất cả những biểu hiện hành động của Người là những biểu hiện trong thần khí của con người. Thần khí này của con người thì luôn luôn vẫn khác biệt với Thần Khí của Thiên Chúa. Chính vào lúc chúng được giải thích là các dấu hiệu xác thực của sự can thiệp cá biệt của Người, những biểu hiện của Chúa Thánh Thần vẫn là những hành động con người mà chúng phải được hiểu và được hướng dẫn theo các quy tắc hiểu biết và khôn ngoan của loài người.

Các định luật về hành vi tâm lý, xã hội, kinh tế và chính trị thì vẫn đầy đủ giá trị, và ngay cả có được một sự thôi thúc lớn hơn qua cường độ cảm nghiệm tinh thần, bởi vì Thần Khí Thiên Chúa can thiệp để làm cho hành động của Người được chúng ta biết đến.

Bởi vì chúng được thúc đẩy bởi Chúa Thánh Thần, hiện tượng có thần ân (charismatic) trong nghĩa hẹp của chữ – nói tiếng lạ, tiên đoán, chữa lành, v.v. – là hiện tượng con người được hiểu rõ bởi các chuyên gia về cảm nghiệm tôn giáo của loài người. Chúng thường xảy ra khi một số trường hợp nào đó được tổng hợp lại. Cùng với kiến thức có được về các nguyên do và hậu quả của chúng, đó là các dấu chỉ của hành động của Chúa Thánh Thần. (Christus 93, Tome 21, January 1977).

II. Các Động Lực Chưa Được Biết Của Thiên Nhiên

Chúa Thánh Thần theo hành vi con người, thấu suốt nó và dẫn nó đến các mục tiêu nằm bên ngoài chúng ta. Nhưng chúng ta không được vội vàng gán cho Người một sự can thiệp trực tiếp siêu vượt hoặc loại trừ ảnh hưởng của các động lực thiên nhiên.

Phạm vi các động lực thiên nhiên thì mênh mông, nhưng lãnh vực các động lực thiên nhiên mà vẫn chưa được khám phá hoặc dưới sự điều tra thì trải dài trước chúng ta và mỗi ngày trở nên mênh mông hơn. Lịch sử khoa học chứng tỏ điều này cách phong phú: với mỗi khám phá mới, các động lực tự nhiên dần dà hàng phục các bí ẩn và luật lệ của nó khi được đưa ra ánh sáng.

Các khám phá này không cách chi giới hạn quyền sáng tạo của Thiên Chúa, mà nó vẫn là nguyên nhân chính của vũ trụ, trong khi không còn là nguyên do trực tiếp và duy nhất của hiện tượng đặc biệt như đối với tổ tiên chúng ta, tỉ như bão táp hay cầu vồng. Những khám phá mới không làm vơi bớt quyền năng tối cao của Thiên Chúa trên vũ trụ, nhưng chỉ làm chúng ta thấy dốt nát.

Điều đúng với mọi khu vực tự nhiên thì cũng đặc biệt đúng với việc khám phá sức mạnh con người.

Hiện tượng tâm lý khác thường thì luôn hiện diện. Trong nhiều thế kỷ chúng được coi là siêu nhiên, hoặc nhiều khi ngay cả thuộc ma quỷ; chỉ từ từ chúng được coi như tự nhiên.

Chính từ thời điểm bác sĩ Mesmer người Đức (1734-1815) và các môn đệ của ông mà loài người nhận biết sự hiện diện của năng lực phóng xạ thuộc sinh lý học (physiological radioactivity): thuật thôi miên (mesmerism) đã giúp phát triển sự gia tăng các năng lực thu hút tâm lý ngấm ngầm trong mỗi một người.

Khoa học hiện đại nói với chúng ta rằng bộ óc con người cho tới nay chỉ hoạt động một phần nhỏ tiềm năng của nó.

Chính từ khoa học hiện đại mà chúng ta biết được một số điều về thôi miên, đề xuất, điều khiển sự chuyển dịch từ xa, sóng từ trường chữa bệnh hay cảm nghiệm, nhìn thấy hào quang hay tinh hoa phát tiết từ con người, và “cataleptic” (người cứng đờ khi thị kiến), các trạng thái hôn mê hay mộng du.

Vì mục đích hiện thời của chúng ta, thật hữu ích để tham khảo các nghiên cứu phần nào về thuật thôi miên mà nó cho thấy việc té ngửa (hay té sấp mặt) là một phần thiết yếu của việc trị liệu nhóm và của việc dậy các bài tập. Các yếu tố quan trọng ở đây là sự bất động phần nào của chủ thể qua những đề nghị ức chế hoặc các cảm nghiệm khác về hành động máy móc được gây ra.

Cũng quan trọng không kém với đề tài của chúng ta là những nghiên cứu hiện thời về hiện tượng tâm lý và ngoài tâm lý. Tôi nhắc đến những điều này không phải vì chúng cung cấp một câu trả lời chắc chắn, nhưng để cho thấy sự phức tạp khi giải thích ‘hiện tượng té ngã’.

1. Trong tâm lý học, được khuyên hãy khám nghiệm mọi thứ có thể quan sát được trong hiện tượng này mà nó có thể được giải thích bởi sự đề xuất, tự kỷ ám thị, thôi miên, tâm lý quần chúng, sự hoạt động của các cảm nghiệm vô thức và về tâm thần.

Khi một hiện tượng được tạo ra bởi sự đụng chạm, nó cũng cần đặt câu hỏi các chuyên gia trong một ngành trị liệu mới được thành lập mà nó có thể làm sáng tỏ phần nào về vấn đề này: được gọi là ‘liệu pháp cảm ứng’, nó được một số quảng cáo và đang có một vị thế trong các thực hành y khoa mới nhất.

Một tạp chí Hoa Kỳ Woman’s Day (26 June 1979) đăng tải một bài viết về đề tài này nó nói với chúng ta rằng một loại các người chữa lành mới đang giúp vơi bớt bệnh tật bởi việc đặt tay. Nó nhấn mạnh rằng thế giới khoa học không thể giải thích sự chữa trị như thế nào nhưng nhận xét rằng nó hiệu quả.

Người sáng lập ngành y khoa này, Dolores Kriegen, giảng viên tại Đại Học Nữu Ước, đã công bố một vài kết quả tìm thấy trong cuộc nghiên cứu của bà dưới tựa đề Therapeutic Touch: How to Use Your Hands to Help or to Heal (liệu pháp cảm ứng: cách dùng bàn tay để giúp hoặc để chữa lành).

Lĩnh vực này cũng đáng để khám phá, như một yếu tố mà, trong một số trường hợp, nó có thể hoạt động là sự thôi miên hay tự thôi miên. Cha G. Maloney, S.J., viết:

Tuy tôi chưa bao giờ bị ‘giết’, chính vì tôi không bao giờ muốn buông bỏ trong kiểu cách này, tôi từng được thôi miên và thôi miên nhiều người. Trong sự thôi miên người ta có thể có một cảm giác bình an lớn lao, một sự di chuyển hầu như ra khỏi thân thể, bềnh bồng tiến về Thiên Đường. Một người có tôn giáo thì có thể hướng điều này đến Thiên Chúa, nhưng đạt được điều đó là một phương pháp đơn giản, tự nhiên, một kỹ thuật. Chúng ta không được tránh xa các kỹ thuật trong sự cầu nguyện. Nhưng chúng ta phải nhận biết rằng các kỹ thuật thì không phải sự cầu nguyện.

Cùng thần học gia này đã viết cho Morton Kelsey rằng chính ông nghiên cứu các hiện tượng này dưới sự hướng dẫn của một nhà siêu tâm linh (parapsychologist) không phải Kitô Hữu, ông có thể gây ra chúng mà không dính dáng chút nào đến Thiên Chúa.

Sự kiện này đáng được chú ý đặc biệt, vì sự thiếu vắng quan hệ tôn giáo trong trường hợp của người thực hành đó, buộc chúng ta phải nghiên cứu chính hiện tượng này với sự vô cùng thận trọng, và không quá vội cho rằng sự phân tích của chúng ta là một dẫn giải tôn giáo. Nó thúc giục chúng ta phải thận trọng trong sự giải thích.

Thường ở cấp độ tâm lý, tôi phải nói thêm rằng một sự thẩm định hiện tượng này đầy đủ thì phải để ý đến những gì xảy ra trong sự thực hành các phương pháp thư giãn tự nhiên mà nó tạo ra các ảnh hưởng phần nào tương tự.

2. Đi từ tâm lý sang các lãnh vực điều tra khác mà nó vẫn chỉ được khai phá phần nào, chúng ta nhận xét rằng các nghiên cứu trong các lĩnh vực này ngày càng mở rộng phạm vi và làm gia tăng các vấn đề hoàn toàn mới.

Những người điều tra nói với chúng ta về các lĩnh vực điện từ (electromagnetic) phát tỏa từ mọi sinh vật và tạo thành một loại ‘hào quang’ mà có thể được chụp hình, đo lường, v.v.

Hàng ngày, những khám phá của chúng ta được phong phú hóa bởi những phát hiện mới về hiện tượng siêu linh, và tiềm năng chưa được khảo sát của con người và bộ óc. Sự phát triển của những nghiên cứu trong các lĩnh vực này sẽ có giá trị lớn lao, vì tất cả những khám phá mới này minh họa cho lời của T. Irênê: ‘Vinh hiển của Thiên Chúa là con người sống động.’

Trong cuộc nghiên cứu Supernatural: a Natural History of the Supernatural (London, Hodder and Stoughton, 1973), nhà sinh học Lyall Watson đã dành cả một chương cho các sức mạnh ẩn giấu của tâm trí trên vật thể.

Và rất có thể ngày mai sẽ đem cho chúng ta những nghiên cứu khoa học tiến bộ ngày càng nhiều về hiện tượng tỉ như thần giao cách cảm hay truyền đạt tư tưởng và các hình ảnh trí lực.

Theo Charles Honorton, Giám Đốc Phòng Siêu Tâm Linh của Bệnh Viện Moses Maimonides ở Nữu Ước, những khám phá mới đang ở chân trời. Ông viết trong một lá thơ rằng, khi những cảm nghiệm đưa ông đến sự tin tưởng, thông tin truyền giao cách cảm trở nên một năng lực phổ thông của loài người, điều này ám chỉ sự hiện hữu của một hệ số chưa được biết vốn có trong một hình thức vật thể cao hơn; sự khám phá hệ số hay hình thức này của năng lượng sẽ là một khám phá quan trọng như sự khám phá năng lượng hạt nhân.

Tôi kết thúc với một lời chứng nhận được trực tiếp.

Một linh mục đã từng thực hành ‘nghỉ yên trong Thần Khí’ một vài năm, sau đó từ bỏ, chính yếu là vâng lời đức giám mục, và sau đó qua niềm tin cá nhân, đã diễn tả cho tôi là ‘một dòng điện’ đúng hơn là cảm giác nóng bừng ông cảm thấy trong các bàn tay khi ông giang ra trên người bệnh cũng như người lành mạnh.

Ông hoàn toàn chấm dứt thực hành việc ‘gây ra sự nghỉ yên’ này, nhưng ông nói với tôi rằng, ngay cả bây giờ, khi ông diễn thuyết từ một giảng đài và có cử chỉ hùng hồn với đôi tay, những người ngồi hàng đầu đôi khi bị té ngửa.

Chúng ta giải thích thế nào về loại dòng ảnh hưởng này?

Tôi cũng tăm tối như ông về điều ấy, nhưng tôi không có lý do để hồ nghi sự thật của lời tuyên bố của ông.

Kết luận duy nhất của tôi, ở mức độ cảm nghiệm, là chúng ta chỉ mới bắt đầu hiểu một vài hiện tượng và còn nhiều khám phá mới đang chờ đợi chúng ta.

Xem Tiếp