Thánh Giáo Hoàng Gioan XXIII (1881 - 1963)

Ngày 4/06

Tuy chỉ một vài người có ảnh hưởng rất lớn trên thế kỷ 20 như ĐGH Gioan XXIII, người thường tránh xuất hiện trước đám đông. Thật vậy, một văn gia nhận xét rằng “tính chất bình thường” của người dường như là một trong những đức tính đáng kể nhất của người.

Là con cả trong một gia đình nông dân ở Sotto il Monte, gần Bergamo phía bắc nước Ý, Angelo Giuseppe Roncalli thường hãnh diện về gốc gác quê mùa của mình. Trong đại chủng viện ở Bergamo, người gia nhập dòng Ba Phanxicô.

Sau khi chịu chức linh mục năm 1904, Cha Angelo trở lại Rôma để học về giáo luật. Không lâu người làm thư ký cho đức giám mục, người dậy sử Giáo Hội trong đại chủng viện, và xuất bản báo của địa phận.

Người phục vụ là người khiêng cáng trong quân đội Ý thời Thế Chiến I, nhờ đó người mới biết thế nào là chiến tranh. Năm 1921 người được làm giám đốc Hội Truyền Bá Đức Tin toàn nước Ý. Người cũng tìm thời gian để dậy về giáo phụ học tại đại chủng viện trong Thành Vĩnh Cửu.

Năm 1925 người trở nên một nhà ngoại giao cho đức giáo hoàng, đầu tiên phục vụ ở Bulgaria, sau đó ở Thổ Nhĩ Kỳ, và sau cùng ở Pháp (1944-53). Trong Thế Chiến II, người dần dà làm quen với các nhà lãnh đạo Chính Thống Giáo. Với sự giúp đỡ của viên đại sứ Đức ở Thổ Nhĩ Kỳ, Đức Tổng Giám Mục Roncalli đã cứu được khoảng 24,000 người Do Thái.

Được chọn là một hồng y và được bổ nhiệm là giáo phụ của Venice năm 1953, cuối cùng người là một giám mục tại chức. Một tháng trước khi 78 tuổi, người được chọn là giáo hoàng, lấy tên Gioan theo tên của cha người và hai vị quan thầy của vương cung thánh đường ở Rôma là T. Gioan Latêranô. Người coi trọng công việc nhưng không đề cao mình. Sự thông minh của người không bao lâu ai cũng biết, và người bắt đầu gặp gỡ các nhà lãnh đạo chính trị và tôn giáo từ khắp thế giới. Năm 1962 người can dự nhiều vào nỗ lực giải quyết sự khủng hoảng ở Cuba về vụ hỏa tiễn hạch nhân.

Các thông điệp nổi tiếng của người là “Mẹ và Thầy” (1961) và Hòa Bình trên Trái Đất (1963). ĐGH Gioan XXIII nới rộng con số thành viên trong Hồng Y Đoàn và làm cho nó có tính cách quốc tế. Trong diễn từ khai mạc Công Đồng Vatican II, người chỉ trích “các ngôn sứ diệt vong” là những người “trong thời đại này chẳng thấy gì khác hơn là sự mù mờ và tai họa.” ĐGH Gioan XXIII đưa ra một đường hướng cho Công Đồng này khi người nói, “Giáo Hội luôn luôn chống đối… những sai lầm. Tuy nhiên, ngày nay Nàng Dâu Đức Kitô thích dùng đến linh dược lòng thương xót hơn là sự khắc nghiệt.”

Trên giường bệnh, người nói: “Sự thay đổi thì không phải là phúc âm; chính là vì chúng ta bắt đầu hiểu tốt hơn. Những ai sống lâu như tôi… thì có thể so sánh các văn hóa và truyền thống khác nhau, và nhận ra rằng đã đến lúc phải phân biệt các dấu hiệu của thời đại, để nắm lấy cơ hội và nhìn xa đến phía trước.”

“Đức Giáo Hoàng Gioan nhân hậu” từ trần ngày 3 tháng Sáu, 1963. Thánh Gioan Phaolô II đã tuyên xưng người là chân phước vào năm 2000, và Đức Giáo Hoàng Phanxicô tuyên xưng người là thánh vào năm 2014.