Có lẽ vì là trẻ mồ côi và bị đối xử thật tệ hại khi còn nhỏ nên Thánh Phêrô Damian thật tốt với người nghèo. Trong bữa ăn, lúc nào cũng có một hay hai người nghèo ăn chung với người, và đích thân người lo lắng cho nhu cầu của họ.
Người sinh ở Ravenna, mồ côi cha mẹ khi còn nhỏ và sống với một người anh ruột nhưng bị đối xử như đầy tớ. Khi mới lớn một chút, người đã bị sai đi chăn heo. Một người anh khác, là giáo trưởng ở Ravena, thấy thương hại chú em bơ vơ nên đem về nuôi nấng cho ăn học tử tế. Có lẽ vì nhớ ơn dưỡng dục của người anh mà Phêrô đã lấy tên người anh, là Damian, thành tên của mình.
Phêrô là một học sinh có năng khiếu và sau đó trở thành một giáo sư nổi tiếng. Trong thời gian này, Phêrô cố làm quen với sự chay tịnh, sự cầu nguyện và người thường mặc áo nhặm bên trong áo để chống với các cám dỗ của lạc thú và mưu chước ma quỷ.
Sau một thời gian, người quyết tâm từ bỏ thế gian để sống đời ẩn tu với các đan sĩ Biển Ðức thuộc nhánh cải cách của Thánh Rômuanđô ở Fonte Avellana. Các đan sĩ thường sống từng hai người một trong cái am cách xa nhau, để cầu nguyện và đọc sách thiêng liêng, với cuộc sống rất khắc khổ. Vì quá hăng say trong sự cầu nguyện và ngủ quá ít nên không bao lâu Phêrô bị bệnh mất ngủ trầm trọng. Người phải thận trọng kềm chế và săn sóc chính mình. Vì lý do đó, người dành nhiều thời giờ để nghiên cứu Kinh Thánh, và trở nên một thi sĩ sáng tác thơ đạo cũng nổi tiếng như trong văn chương đời trước đây.
Do một quyết định của toàn thể các đan sĩ, người phải chịu trách nhiệm lãnh đạo Cộng Ðoàn khi vị bề trên qua đời. Do đó, sau khi vị đan viện trưởng từ trần khoảng năm 1043, Phêrô đã dẫn dắt gia đình thánh thiện này với sự khôn ngoan và đạo đức. Người cũng thành lập thêm năm đan viện khác. Người duy trì tinh thần cô độc, bác ái và khiêm nhường. Nhiều đan sĩ dưới sự dẫn dắt của người là các ngôi sao sáng của Giáo Hội, kể cả Thánh Ðaminh Loricatus, Thánh Gioan ở Lodi là người kế vị chức viện phụ của người ở Holy Cross.
Trong nhiều năm, Thánh Phêrô Damian thường giúp các giáo hoàng trong công việc hòa giải giữa các tu hội kình chống nhau, hoặc giữa giáo sĩ, viên chức chính phủ và Tòa Thánh. Năm 1057, Ðức Giáo Hoàng Stephanô IX thuyết phục người từ bỏ đời ẩn dật và đặt người làm Giám Mục-Hồng Y của Ostia.
Người tích cực tẩy trừ nạn buôn bán chức vụ trong Giáo Hội, khuyến khích các linh mục sống độc thân, và thúc giục các linh mục triều sống thành cộng đoàn, giữ chương trình cầu nguyện. Người ao ước phục hồi tinh thần kỷ luật nguyên thủy của các tu sĩ và linh mục, cảnh cáo họ về việc di chuyển không cần thiết, vi phạm đức khó nghèo và sống quá thoải mái. Người viết thư khiển trách Ðức Giám Mục Florence về việc chơi cờ, và Ðức Giám Mục Besancon về việc để giáo sĩ ngồi khi đọc thánh vịnh trong Kinh Nhật Tụng.
Người viết rất nhiều thư. Khoảng 170 lá hiện vẫn còn. Chúng ta cũng còn 53 bài giảng của người và bảy tiểu sử người viết. Người thích viết về gương mẫu và chuyện thật hơn là lý thuyết. Các bản văn phụng vụ của người cho thấy người có phong cách của một nhà văn.
Người thường xin các giáo hoàng cho người từ chức Giám Mục-Hồng Y của Osia, và sau cùng Ðức Alexander II đồng ý với điều kiện là bất cứ khi nào cần người sẽ sẵn sàng làm việc trở lại. Khi trở lại công việc ở Ravenna, người bị sốt nặng. Người từ trần ngày 22 tháng Hai 1072 khi các đan sĩ đang vây quanh và đọc kinh Nhật Tụng.
Năm 1828 người được tuyên xưng là Tiến Sĩ Hội Thánh.
Thánh Phêrô Damian là một người cải cách, và nếu người sống trong thời nay chắc chắn người sẽ thúc đẩy sự canh tân theo tinh thần Công Ðồng Vatican II. Người sẽ hoan nghênh việc nhấn mạnh đến cầu nguyện được tỏ lộ qua số buổi cầu nguyện ngày càng gia tăng của các linh mục, tu sĩ và giáo dân cũng như việc thành lập các nhà cầu nguyện của nhiều cộng đoàn tu sĩ ngày nay.
“... Chúng ta hãy trung tín trao truyền lại cho thế hệ mai sau các gương mẫu nhân đức mà chúng ta đã lãnh nhận từ cha ông” (Thánh Phêrô Damian)
