Tuy chỉ một vài người có ảnh hưởng lớn trong thế kỷ 20 như Đức Giáo Hoàng Gioan XXIII, nhưng người tránh được biết đến càng nhiều nếu có thể. Thật vậy, một văn sĩ đã nhận xét rằng “những bình thường” của thánh nhân dường như là một trong những đặc tính đáng kể nhất của người.
Là con trai cả của một nông gia ở Sotto il Monte, gần Bergamo vùng phía bắc nước Ý, Angelo Giuseppe Roncalli luôn hãnh diện về nguồn gốc nhà quê của mình. Trong đại chủng viện ở Bergamo, anh gia nhập Dòng Ba Phanxicô.
Sau khi được thụ phong linh mục năm 1904, Cha Roncalli trở về Rôma học giáo luật. Không lâu, người là thư ký cho đức giám mục, là thầy dậy sử Giáo Hội trong đại chủng viện, và là người xuất bản tờ thông tin của địa phận.
Trong Thế Chiến I, người gia nhập quân đội Ý với công việc khiêng cáng, sự kiện này đã giúp người hiểu biết về chiến tranh. Năm 1921, Cha Roncalli được làm giám đốc toàn quốc Tổ Chức Truyền Bá Đức Tin ở Ý . Người còn dành thời giờ để dậy về giáo phụ học ở đại chủng viện trong Thành Thánh.
Năm 1925, người trở thành một nhà ngoại giao của đức giáo hoàng, lúc đầu phục vụ ở Bulgaria, sau đó ở Thổ Nhĩ Kỳ, và sau cùng ở Pháp. Trong Thế Chiến II, người dần dần quen biết với các nhà lãnh đạo Chính Thống Giáo. Với sự giúp đỡ của viên đại sứ Đức ở Thổ Nhĩ Kỳ, Đức Tổng Giám Mục Roncalli đã cứu giúp khoảng 24,000 người Do Thái.
Được chọn là hồng y và được bổ nhiệm là thượng phụ ở Venice năm 1953, sau cùng người là một giám mục thường trú. Một tháng sau khi được 78 tuổi, Hồng Y Roncalli được chọn là giáo hoàng, lấy tên Gioan theo tên cha của người và hai thánh quan thầy của vương cung thánh đường ở Rôma, Gioan Latêranô.
ĐGH Gioan rất coi trọng công việc. Trí thông minh của người không lâu ai cũng biết, và người bắt đầu gặp gỡ các nhà lãnh đạo chính trị và tôn giáo trên toàn thế giới. Năm 1962, người thực sự liên can đến các nỗ lực để giải quyết cuộc khủng hoảng tên lửa ở Cuba.
Các thông điệp nổi tiếng của người là “Mẹ và Thầy” (1961) và “Hòa Bình Dưới Thế” (1963). Giáo Hoàng Gioan XXIII đã mở rộng số thành viên trong Hồng Y Đoàn và làm cho có tính cách quốc tế. Trong bài diễn văn khai mạc Công Đồng Vatican II, đức giáo hoàng chỉ trích “các ngôn sứ thế mạt” là những người “trong thời đại này không thấy gì khác hơn là sự phỉ báng và hủy hoại.” Giáo Hoàng Gioan XXIII đã đặt ra một âm điệu cho Công Đồng khi người nói, “Giáo Hội luôn chống với… những sai lầm. Tuy nhiên, ngày nay, Nàng Dâu Đức Kitô ưa thích sử dụng linh dược xót thương hơn là sự nghiêm khắc.”
Trên giường lâm tử, Giáo Hoàng Gioan nói: “Không phải phúc âm đã thay đổi; nhưng chúng ta phải bắt đầu hiểu phúc âm tốt hơn. Những ai sống lâu như tôi… đã có thể so sánh các nền văn hóa và truyền thống khác biệt, và biết rằng đã đến lúc phải phân biệt các dấu chỉ thời đại, nắm bắt cơ hội và nhìn sâu vào tương lai.”
“Giáo Hoàng Gioan Nhân Hậu” từ trần ngày 3 tháng Sáu, 1963. Đức Gioan Phaolô II đã tuyên phong chân phước cho người năm 2000, và Giáo Hoàng Phanxicô tuyên thánh cho người năm 2014.
Trong suốt cuộc đời, Đức Angelo Roncalli đã hợp tác với ơn sủng của Thiên Chúa, người khi tin rằng công việc trong tầm tay thì đáng phải nỗ lực hết sức. Cảm nhận về sự quan phòng của Thiên Chúa đã biến thánh nhân thành một người lý tưởng để cổ vũ một cuộc đối thoại mới giữa các tín hữu Tin Lành và Chính Thống, cũng như với người Do Thái và Hồi Giáo. Trong cái ồn ào ở hầm mộ dưới Vương Cung Thánh Đường T. Phêrô, nhiều người sững sờ im lặng khi thấy ngôi mộ đơn sơ của Giáo Hoàng Gioan XXIII, họ biết ơn đời sống và sự thánh thiện của người. Sau khi được tuyên thánh, ngôi mộ của người được đưa vào chính vương cung thánh đường.
