John J. Pilch (Thế Giới Văn Hóa Thời Đức Giêsu - Pt Tv. Nhật lược dịch)

LỄ DÂNG CHÚA VÀO ĐỀN THỜ

Luca 2:22-40

Định nghĩa gia đình thì không bao giờ dễ. Thách đố này trong thế giới xưa cũng không khác gì trong các nền văn hóa ngày nay. Khó khăn hơn nữa là phải xác định xem loại gia đình nào thì tốt và đoan chính, và loại gia đình nào thì không.

Như phúc âm hôm nay cho biết, gia đình mà Đức Giêsu sinh trưởng trong đó thì chắc chắn đạo đức và sùng mộ. Họ tuân thủ luật Tôra một cách cặn kẽ. Để phù hợp với sách Lêvi 12:3, cha mẹ của Đức Giêsu phải cắt bì và đặt tên cho Người tám ngày sau khi sinh ra. Để phù hợp với bối cảnh rộng lớn hơn của sách Lêvi 12:1-8, gia đình tháp tùng bà Maria lên Đền Thờ ở Giêrusalem để thanh tẩy sau bốn mươi ngày sinh hạ hài nhi Giêsu.

CẮT BÌ VÀ ĐẶT TÊN

Ở Trung Đông ngày xưa, việc cắt bì được thực hành trong nhiều xã hội. Nguồn gốc của nó thì không rõ. Lúc đầu, các học giả nghĩ rằng nó phát sinh ở Ai Cập và sau đó lan rộng đến phía đông và bắc để đi vào thế giới của người Sêmít. Quan điểm ngày nay dựa vào những khám phá khảo cổ gần đây chủ trương rằng việc cắt bì bắt đầu trong vùng tây bắc của thế giới người Sêmít và lan tràn xuống phía nam, ở đây người Ai Cập đã chấp nhận và thực hiện nó.

Ý nghĩa của thủ tục này thì thay đổi. Thí dụ, trong lịch sử sơ khai của người Ít-ra-en, người nam được cắt bì khi đến tuổi dậy thì (xem St 17:25) hay vào lúc kết hôn (St 34). Trong mối quan hệ này, nghi thức này có một ý nghĩa về chức năng: người nam bây giờ có thể kết hôn và có trách nhiệm là một người đã kết hôn. Cho đến khi ông Abraham cắt bì thì bà Sara mới có thể sinh một con trai, đứa trẻ mà Thiên Chúa sẽ chúc phúc.

Sau này trong lịch sử Ít-ra-en, việc cắt bì được thi hành sau khi sinh tám ngày, một thói quen đã được đưa vào cuộc đời ông Abraham (St 17:10-14).  Sách Targum của người Palestine, đó là cuốn dẫn giải và bản dịch Kinh Thánh Hebrew sang tiếng Aramaic, tường thuật một sự tranh luận lý thú, và dường như tưởng tượng, giữa Isaac và Ishmael. Isaac lý luận để có vị thế cao hơn Ishmael vì Isaac được cắt bì vào lúc rất trẻ, vì thế làm hài lòng Đức Chúa. Ishmael, khi nhìn nhận rằng mình đã được cắt bì lúc mười ba tuổi, anh lý luận để được cao hơn Isaac với sự lưu ý rằng khi đến tuổi dậy thì anh đã có thể cưỡng lại và từ chối việc cắt bì, nhưng đã sẵn sàng chấp nhận. Có ai biết là Isaac đã làm gì khi đến tuổi dậy thì?

Để đánh giá đúng ý nghĩa của việc cắt bì và đặt tên, điều quan trọng là phải nhắc lại sự hiểu biết thời xưa về việc thụ thai. Người xưa tin rằng người nam đặt một con người tí hon đã phát triển đầy đủ trong người nữ mà người này chỉ phục vụ như “cánh đồng” trong đó “hạt giống” sẽ lớn lên.

Nhưng phụ nữ trong thế giới Địa Trung Hải xưa bị coi là đa dâm và không đáng tin (đọc sách Huấn Ca và Châm Ngôn về những minh họa cho việc này). Người chồng không bao giờ biết chắc là đứa trẻ sinh ra có phải con của mình hay không. Sự không chắc chắn như thế sẽ làm suy yếu gia đình bởi nghi ngờ người có khả năng thừa kế, do đó phải củng cố kho báu của gia đình mà nó dễ bị lấy mất. Như thế qua việc cắt bì và đặt tên một con trai ngay sau khi sinh ra được tám ngày, người cha đưa ra một công bố chính thức để chấp nhận đứa con này như con trai của ông, bất kể những thay đổi khác có thể xảy ra sau này.

Trong Phúc Âm Luca, ông Giuse không nhận được một “mặc khải” về Đức Giêsu và nguồn gốc thần thánh của Người, như trong Phúc Âm Mátthêu. Tuy vậy, ông Giuse chứng tỏ rằng ông thực sự là một người đáng tôn trọng và công chính bởi thi hành việc cắt bì và đặt tên con trai phù hợp với những qui tắc của luật Tôra. Lối sống đáng tôn trọng của ông Giuse đã củng cố các mối quan hệ của gia đình ông.

SỰ THANH TẨY CỦA BÀ MARIA

Bà Maria cũng chứng tỏ là một người đạo đức, sẵn sàng tuân theo mọi qui tắc của luật Tôra, kể cả bổn phận thanh tẩy. (Hãy nhận xét rằng ông Luca không biết về phong tục của người Palestin khi nói về sự thanh tẩy “của họ”).

Qua việc dâng hai chim bồ câu trong nghi thức thanh tẩy thay vì một con chiên, để vâng theo sách Lêvi 12:6-8, ông Giuse và bà Maria tiết lộ địa vị xã hội của mình. Rất có thể họ không có đất để nuôi một con chiên hay không có khả năng mua được một con.

Tín hữu Hoa Kỳ có khuynh hướng lãng mạn hóa “gia đình thánh.” Gia đình này thường được coi rất giống với gia đình trung lưu ở Hoa Kỳ. Những hiểu biết về nền văn hóa Trung Đông phải ngăn cản khuynh hướng này. Hiển nhiên, đức tin sâu đậm và lòng sùng mộ đã không dung thứ cho gia đình thánh những khó khăn và sự khủng hoảng.